گزارش مختصر ازکنفرانس سالانه فارو
گزارش مختصر ازکنفرانس سالانه فارو
بی پناهی پناهجویان افغان و وضع فاجعه بار حقوق بشر درافغانستان
«به مناسبت روز جهانی حقوق بشر»
مورخ ۹ دسمبر ۲۰۲۳
فدراسیون سازمانهای افغانهای مقیم اروپا (فارو)، به سلسلهٔ کنفرانس های سالانهٔ خویش، امسال کنفرانس “ بی پناهی پناهجویان افغان و وضع فاجعه بارحقوق بشردرافغانستان” را بتاریخ ۹ دسمبر ۲۰۲۳ بصورت آنلاین برگزارکرد. درین کنفرانس علاوه بر نمایندگان نهاد های عضو فارو، شخصیت‌های مستقل و نماینده‌های برخی نهاد های افغانی مستقردراروپا، ایالات متحده و کانادا اشتراک داشتند. کنفرانس، بر علاوهٔ سخنرانی‌ها ، حاوی چهار ورکشاپ پیرامون بحران حقوق بشردر افغانستان و جوانب مختلف دشواری ها و بی پناهی افغانها در خارج از مرز ها و وظایف افغانهای مقیم خارج بود. در اینجا گزارش مختصری در مورد جریان کنفرانس خدمت شما تقدیم میگردد:
کنفرانس طبق برنامه حوالی ساعت شش شام با پخش آهنگ (دازمونږ زیبا وطن )از استاد اولمیرآغازیافت. سپس گویندهٔ کنفرانس بانومینه رفیق فعال شناخته شدهٔ حقوق بشرمقیم ناروی، بعد ازگفتن خوشامدید به اشتراک کنندگان و معرفی مختصر خود و برنامهٔ کنفرانس، تذکر دادند که گفته های سخنرانان الزامآ بيانگر مواضع فارو نمی باشند. سپس بانو مینه رفیق از آقای علی دلیری رئیس فارو خواهش نمود تا کنفرانس را رسماْ افتتاح نماید
.
.
آقای دلیری با اظهار امتنان از تشریف آوری اشتراک کنندگان به ایشان خیرمقدم گفته، ابراز داشت که این بیست و سومین کنفرانس سالانهٔ فارو میباشد که طی ۲۳ سال گذشته بعد از تاسیس فارو برگزار میگردد. آقای دلیری گفت بحث پناهجوئی و داعیهٔ حقوق بشر را با هم مرتبط دانسته اضافه نمودند که تاریخچه پناهندگی حکایت ازبیجا شدن ها وپناه جوئی انسان هایی دارد که امنیت وحقوق بشری شان ازاثر جنگ‌ها، انقلاب‌ها و کشمکش‌های سیاسی نقض شده، ناگزیربه فرار از کشورهای خود به سمت مناطق امن شده اند. ضرورت حمایت ازپناهجویان ازهمین جا نشأت میکند. کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنیو پناهندگی را تعریف نموده و حقوق پناهندگان را تعین کرده است. طی بیش از۴ دههٔ جنگ افغانها پیوسته درصدر لیست پناهجویان کمیساری عالی ملل متحد برای پناهندگان قرار داشته اند. سپس محترم دلیری کنفرانس فارو را به امید غنای بحث ها ویافتن راه حل ها رسماً افتتاح نمودند.
متعاقباً از آقای انجنیر شعیب لعلی دعوت شد تا از نام کمیتهٔ حقوق بشر فارو صحبت مختصری به ارتباط روز جهانی حقوق بشربنمایند. آقای لعلی گفت متأسفانه بازهم روز جهانی حقوق بشر را شرایطی تجلیل میکنیم که بحران حقوق بشر در افغانستان عمیق تر از سال پار است. در این روز تأکید ما براینست که روزنه های امید را فقط با مبارزه میتوان باز کرد. اصطلاح اپارتایدجنسیتی برای نخستین بار در نتیجهٔ عملکرد و فرامین طالبان درقاموس حقوقی جهان جا باز کرده است. کوشش فعالان حقوق بشر اینست که این اصطلاح در اسناد حقوق جهانی راه یافته و بحیث جنایت علیه بشریت تعریف گردد. راه حل اساسی برای رفع بحران حقوق بشر ایجاد یک حکومت مردمی و انتخابی میباشد که منبع قدرت آن مردم باشد و به خواستهای مردم توجه داشته باشد.
بعداْ گویندهٔ کنفراس از سخنران نخست یعنی آقای داکترهاشم دانش فعال مدنی وحقوق بشررا در دعوت نمود تا سخنرانی اش تحت عنوان «بحران حقوق بشر در افغانستان ومشکلات بیجاشدگان داخلی» ارائه نماید. داکتر دانش در مقدمهٔ سخنانش به موجودیت ۱۱۰ ملیون انسان در جهان اشاره کرد که در نتیجهٔ جنگهای نیابتی که با انگیزه های اقتصادی برپا میشوند، ناچار به ترک خانه و کاشانهٔ شان شده اند. محترم دانش گفتند، از این تعداد صرف ۳۵ میلیون نفردرکشورهای امن جابجا شدند و بقیه یا در داخل مرز های کشور خود یا درکشور های همجواردرشرایط دشوارو عدم دسترسی به نیازمندی های اولیهٔ غذائی، صحی، تعلیمی و کار زندگی میکنند. بعد ازآرامش نسبی سالهای متعاقب تحولات ۲۰۰۱ عدهٔ زیادی از افغانها بوطن بر گشتند. ولی با بالا گرفتن مجدد جنگ، عودت پناهجویان متوقف شد و با شدت گرفتن جنگ در ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تعداد زیادی از بیجا شدگان داخلی جدید، در شهر های یزرگ و نواحی همجوار آن تجمع کردند. محترم داکتر دانش گفتند، علاوه برجنگها گاهی آفات طبعی چون خشکسالی ودر برخی حالات حادشدن تشنجات قومی نیزباعث بیجا شدن های داخلی میگردد. افغانستان میلیونها کوچی دارد که اینها هم بخاطر نداشتن مسکن معین ازدسترسی به تعلیم، خدمات صحی، کار و سایر ضروریات اولیهٔ زندگی محروم بوده و هیچ زمامداری تا اکنون کوشش معنی دار برای حل مسئلهٔ کوچی ها نکرده است. در قسمت راه حل برای این مشکلات، ٔداکتر دانش ابراز داشت که یگانه راه حل اساسی ایجاد یک حکومت واقعاً مردمی از طریق روشنگری، فاصله گرفتن از تیکه داران قومی است. ایجاد انسجام توسط روشنفکران و نهاد های پناهندگان کشور های مختلف است میتواند ما به اتحاد و در نهایت به هدف برساند.
خانم ملکه هاشمی فعال حقوق زن که سابقه طولانی در بخش معارف زنان درولایت هرات دارند، سخنران بعدی کنفرانس بوده از طرف بانو مینه رفیق دعوت شدند تا سخنرانی شان را مورد «بحران حقوق زنان و کودکان در افغانستان وپیوند آن با مهاجرت مردم» ایراد کنند. بانو هاشمی سازش دوحه را از قبل تعین شده دانسته اضافه نمود که ممکنست این سازش امیال کشور های دخیل در افغانستان را برآورده باشد اما برای زنان و اطفال افغانستان بحران حقوق بشری حادی را بوجود آورد که باعت مهاجرت میلیونها نفراز کشور شد، دول خارجی که مردم افغانستان را تنها گداشتند ۱۵۰۰۰۰ هموطن متخصص ما را طبق پلان مطروحهٔ شان ازوطن بیرون نمودند. طالبان نیم نفوس کشور را فلج کردند ومصمم به حذف کامل زنان از زندگی اجتماعی اند. در قسمت راه حل خانم هاشمی گفت: «باید سکوت را بشکنیم. برای رعایت حقوق بشرمتحداً مبارزه کنیم. منتظر کمک های ملل متحد و جامعهٔ جهانی نباشیم».
و آنگاه از آقای داکترزمان ستانیزی، استاد عرفان درپوهنتون پاسفیکای کالیفرنیا واستاد علوم سیاسی در یونیورستی دولتی کالیفرنیا خواسته شد تاسخنرانی شان را ایراد کنند. داکترستانیزی در سخنان خود تحت عنوان « مشکلات مهاجرین افغان در کشور های منطقه و فرار از اسلامگرائی» پدیدهٔ هجرت را از دیدگاه روحانی ویکتاپرستانه مورد بررسی قرار دادند. داکتر ستانیزی گفت:«گاه زورمندان در شهوت قدرت زندگی را برای مردم به جهنم تبدیل میکنند. هجرت قرار است برای زندگی کردن یعنی رسیدن به کمال انسانیت باشد. محمد از مکه به یثرب هجرت کرد و آنرا به مدینه مبدل ساخت. اما بعد از رحلت او، آئین اش را فرقه گرایان پارچه کردند وبا امتزاج اسلام با سیاست اسلامگرائی را ایجادکردند. اسلامگرایان امروز در پاکستان و ایران بخود پسوند اسلامی داده و حکام اسلام گرای ترکیه به اذیت و اخراج اجباری پناهجویان افغان دست میزنند. مردم ما که از اسلامگرائی حاکم در کشورشان فرار میکنند ، از بد حادثه به یکی ازاین کشور ها میروند، بد ترین مظالم را همین کشور های که پیوند اسلامی دارند برمهاجرین و پناهجویان روا میدارند. داکتر ستانیزی اضافه کرد: اسلام طالبان اسلامی نیست که محمد آنرا تهداب گذاری کرد. اگرمنظور از برگشت به شریعت تأسیس حکومت اسلامی باشد، این در اسلام کاملاً منع شده است. در قسمت راه حل استاد استانیزی ابراز داشتند که راه حل اصلاح بنیادی دنیای اسلام است. زیرا جهان اسلام در قرن ۱۴ هجری چنان با نام اسلام جفا میکنند که مردم از اسلامگرائی فرار میکنند زیرا کشور های همسایه انسانیت خود را در کشوریت خویش از دست داده اند.
بعداً بانو مینه رفیق رشته سخن را به خانم بلقیس روشن فعال شناخته شدهٔ حقوق زن و حقوق بشر، سابق عضو و رئیس شورای ولایتی، عضو انتخابی سنا و عضو ولسی جرگه داد تا بیانیه خود را در رابطه با مشکلات زنان در داخل کشور را به سمع حضار برساند. خانم روشن با ارائهٔ یک تصویرتاریخی ازبحران حقوق بشر از آغاز این بحران در فردای کودتای بدفرجام ثور ۱۳۵۷ و شش جدی تا وحشتی که درجریان جنگهای قدرت تنظیمی با مثالهای تاریخی یاد آوری و اضافه نمود که طالبان بعد از کسب قدرت بار اول ودوم جنگ را علیه زنان آغاز کردند زیرا از زنان هراس دارند. زیرا میدادنند که زنان سازش نمیکنند، به پول خود را نمی فروشند. خانم روش ابراز نمود که در رژیم قبلی نیزحقوق زن پامال بود. برای رهائی زن کار نمیشد بلکه از زنان در ارگانهای دولتی بحیث «زینت المجلس» استفاده میشد. اما اکنون زنان از زندگی اجتماعی کاملا حذف شده اند. زنان با وصف آنکه زیر فشار شدید طالبان قرار دارند، مقاومت و مبارزه میکنند. صد ها هزار طفل در جاده ها دست فروشی میکنند، اما طالبان در روز های اول اعلام نمودند که «رزق دادن به بنده کار پرودگاراست. ما امنیت تان را میگیریم». در قسمت راه حل خانم روشن گفتند: اتحاد و همبستگی همه مردم، نخوردن فریب تبلیغات قومی و ملیتی، محاکمهٔ همه جنایتکاران در محاکم ملی وبین المللی وایجادحکومتی که مبنی بر سکیولاریسم وعاری از بنیاد گرائی باشد.
بانو مینه رفیق با تشکر از بانو بلقیس روشن از داکتر اسحق اتمرداکتر درشتهٔ دیپلوماسی وآستاد پوهنتون در آلمان را که آخرین سخنراین کنفرانس بودند دعوت به سخنرانی نمودند. عنوان سخنرانی
داکتر اتمر«مشکلات پناهجویان افغان در اروپا و وظایف ما» بود. آقای اتمر گفتند مهاجرتها همیشه در جوامع بشری وجود داشته و امتزاج فرهنگها باعث پرورش تمدن های بزرگ شده است. تاریخ اروپا هم شاهد این انکشافات میباشد. مهاجرتهای افغانها بعد از کودتای ثور و تجاوز شوروی آغازشد. اما در پهلوی آلام و مشکلات، هر مهاجرت جوانب مثب هم دارد. ایجاد ضرفیتها در جوامع مهاجر یکی از این نتایج مثبت است. آخرین سیل موج بزرگ مهاجرت بعد از بقدرت رسیدن مجدد طالبان آغاز یافت. بیشترین مشکلات را پناهجویان افغان در پاکستان و ایران دارند. مقامات این دو کشور همسایه صد ها هزار پناهجوی افغان را رد مرز میکنند. زندانی و لت وکوب میشوند. اما افغانهائی که از راه های غیر قانونی به اروپا می آیند و ازبلغاریا، بوسنیا و کرواسی عبور میکنند نیز زندان کشور های مختلف و لت وکوب را تجربه میکنند. نا رسائی ها در سیستم پناهندگی و اسکان هم در اروپا وجود دارد. در قسمت اخیر داکتر اتمر به راه حل پرداخته و گفت: باید صدای خود را و آدرس خود را واحد سازیم. از تفرقه بپرهیزیم و بدور منافع ملی تعریف شده جمع شویم. نهاد های افغانها چون فارو میتوانند نقش تسهیل کننده در زمینه داشته باشند. تا وحدت نظر بوجود نیاوریم راه برون رفت را پیدا کرده نمی توانیم.
خانم مینه رفیق در ختم سخنرانی ها بالای وحدت همه نهاد ها و نیرو ها تأکید کرده گفت: وزارت خارجهٔ ناروی به ما میگوید که در افغانستان آرامی است. من گفتم شاید آرامی نسبی باشد، اما ما آزاد نیستیم. ما زنان و روشنفکران باید بخاطر بیرق و نام کشور خود را چندپارچه نکنیم. رهبران خوب تعین کنیم که ما را نفروشند. و با اتحاد خود را به نیروی غیر قابل انصراف انکشاف دهیم.
قبل از آغاز بحث ورکشاپ ها، محترم دلیری رئیس فارو اعلام کرد که برای تدوین قطعنامه کمیته ای که ازجانب فارو آقای احمدراتب فقیری در آن عضویت خواهد داشت تشکیل میدهیم. سایر دوستان علاقمند هم میتوانند در این کمیته عضو شوند. آقایان صبور زمانی مسؤل خانهٔ فرهنگ در برلین و آقای داکتر هدایت از انگلستان خواستار سهیم شدن در این کار و اخذ کاپی مسودهٔ قطعنامه شدند.
سپس ورکشاپ های چهارگانهٔ ذیل آغاز به کارکردند:
بحران حقوق بشر در افغانستان ومشکلات بیجاشدگان داخلی
بحران حقوق زنان و کودکان در افغانستان وپیوند آن با مهاجرت مردم
مشکلات مهاجرین افغان در کشور های منطقه و فرار از اسلامگرائی
مشکلات پناهجویان افغان در اروپا و وظایف ما
بعد از ختم کار کنفرانس ها، از نتایج کار هر ورکشاپ در اجلاس عمومی گزارش داده شد. محتوی این بخش در قطعنامهٔ کنفرانس فارو انعکاس یافته است. جمعبندی کنفرانس توسط محترم کریم پیکار پامیرمؤرخ، شاعرو نویسندهٔ چیره دست مقیم کانادا صورت گرفت. محترم پیکار در جمعبندی فشردهٔ خود ازعبارات و مفاهیم اساسی مطرح شده به شرح ذیل یاد آوری کردند:
تاکید برارتباط متقابل حقوق بشر و پناهندگی توسط محترم دلیری
تأکید بالای اصطلاح «آپارتاید جنسیتی»، هفت ثورنقطهٔ آغاز بحران حقوق بشراست اما آغاز نقض حقوق بشر نیست در اظهارات محترم لعلی
راه حل دولت مردمی و مترقیست، در اظهارات محترم دانش
راه حل اعتماد سازی است. از اظهارات خانم هاشمی
مفهوم انسانیت در اسلام موجود است و حاکمان باید آنرا رعایت کنند، به زبان انسانیت با مردم حرف بزنند، ازاظهارات محترم ستانیزی
ادامه مبارزه در خارج از کشور برای آگاهی مردم اروپا و زیاد ساختن فشارآنها بالای دولتهایشان، لازمست پشتیبانی اززنان معترض از اظهارات خانم روشن
نسل جوان که در کنار والدین شان مهاجر شده اند دستاورد های خوب علمی دارند، از اظهارات محترمه هاشمیباید آنانی راکه اکنون پشت میله های زندان اند از زیاد نبریم. از اظهارات داکتر اسحق اتمرنباید منتظر خارجی ها باشیم.
نماینده های واقعی ملت چترواحدی را بوجود آورند اظهارات محترم پیکار
محترمه مینه رفیق فعال حقوق بشر با تشکر ازفارو، آقای دلیری و سخنرانان ختم کنفرانس را اعلان ورشتهٔ سخن را برای آخرین کلام به محترم دلیری سپرد. محترم دلیری بعد از تشکر ازبانو مینه رفیق، اعضای بورد مشورتی فارو و اعضای هیأت مدیره که دربرگزاری کنفرانس سهیم بودند ابراز سپاس نموده و در اخیر به پخش کلپ ویدیویی معرفی کتاب «۲۰ سال فارو» که دربرگیرندهٔ اسناد منتشره و فعالیتهای فارو از تأسیس تا سال ۲۰۲۰ است، پرداخت. این کتاب را علاقمندان میتوانند در برابر قیمت معینه بدست آورند.
(ختم گزارش)
فدراسیون سازمان های افغانهای مقیم اروپا (فارو)
دانلود پی دی اف قطعنامهٔ کنفرانس بی پناهی پناهجویان افغان و وضع فاجعه بار حقوق بشر درافغانستان
دانلود پی دی اف گزارش مختصر کنفرانس
