قطعنامهٔ کنفرانس ۲۳ جون
قطعنامهٔ کنفرانس
جهان؛ ازعدم تمایل به پذیرش تا برگرداندن اجباری پناهجویان افغان
۲۳ جون ۲۰ ۲۵
فدراسیون سازمان‌های افغان‌های مقیم اروپا (فارو) به سلسلهٔ کنفرانس‌های سالانۀ خویش، کنفرانس امسال را تحت عنوان “جهان؛ از عدم تمایل به پذیرش تا برگرداندن اجباری پناهجویان افغان” به تاریخ ۲۳ جون ۲۰۲۵ به‌صورت آنلاین برگزار کرد. در این کنفرانس، علاوه بر نمایندگان نهادهای عضو فارو، شخصیت‌های مستقل، نمایندگان نهادهای مدنی افغان در اروپا، ایالات متحده، کانادا؛ و متخصصان و کارشناسان أمورپناهندگی وحقوق بشر حضور داشتند.
کنفرانس، با در نظر گرفتن تحلیل‌ها، یافته‌های تحقیقاتی، اظهارات پناهجویان افغان در کشورهای مختلف، و بررسی واقعیت‌های موجود در افغانستان و کشورهای میزبان، نکات ذیل را به عنوان جمع‌بندی خود ارائه می‌کند:
شرایط کنونی افغانستان، ناشی از فروپاشی نظام جمهوریت و سلطۀ طالبان، مردم را به‌طور فزاینده، بخصوص نسل جوان تحصیل کرده ومسلکی را به ترک کشور واداشته است. سرکوب آزادی‌ها، ترس از بازداشت، شکنجه، اعدام، فقر، تبعیض، نقض حقوق زنان و بحران اقتصادی از جمله دلایل اصلی مهاجرت‌اند. در ایجاد این وضعیت، جامعه جهانی، کشورهای منطقه و حکومت‌های گذشته افغانستان نقش داشته‌اند و باید مسئولیت‌پذیر باشند.
توصیه‌ها:
کشورهای منطقه و جامعه جهانی باید مسؤولیت سیاسی و اخلاقی خویش را در قبال مردم افغانستان بپذیرند.
بازگشت اجباری پناهجویان افغان در این شرایط نقض آشکار حقوق بین‌الملل و اصول بنیادین حقوق بشر است.
هیچ پناهجویی نباید به جایی برگردانده شود که در آن جان، آزادی یا کرامتش در خطر باشد.
در کشورهای همسایه به‌ویژه ایران، پاکستان، ترکیه و تاجکستان، پناهجویان افغان با موجی از بدرفتاری، اخراج‌های اجباری، بازداشت، تبعیض، و فقدان حمایت‌های حقوقی روبه‌رو هستند. این وضعیت منجر به آسیب‌های گسترده روانی، اجتماعی و اقتصادی برای پناهندگان گردیده است.
توصیه‌ها:
سازمان‌های بین‌المللی مهاجرت و پناهندگی، از جمله UNHCR، باید پاسخگویی و نظارت دقیق‌تری بر رفتار دولت‌ها با پناهندگان افغان اعمال کنند.
دولت‌های میزبان مکلف‌اند به اصول حقوق بین‌الملل، به‌ویژه کنوانسیون ۱۹۵۱ مربوط به وضعیت پناهندگان و پروتکل‌های الحاقی، احترام بگذارند.
اخراج گروهی و بازداشت‌های خودسرانه پناهندگان باید فوراً متوقف گردد.
وضعیت زنان و دختران در افغانستان، نمونه‌ای از آپارتاید جنسیتی و نقض سیستماتیک حقوق بشر است. محرومیت از آموزش، اشتغال، مشارکت اجتماعی و خدمات صحی، افغانستان را به یکی از بدترین مکان‌ها برای زنان تبدیل کرده است.
توصیه‌ها:
جامعه جهانی باید وضعیت زنان افغان را به عنوان فاجعه‌ای حقوق‌بشری در اولویت قرار دهد.
هیچ تعاملی با طالبان بدون رعایت حقوق زنان و پایان دادن به تبعیض جنسیتی نباید مشروعیت سیاسی ایجاد کند.
به نهادهای بین‌المللی حقوق بشر:
با توجه به استمرار نقض گستردهٔ حقوق بشردر افغانستان و کشورهای میزبان پناهندگان افغان، از نهادهای بین‌المللی مدافع حقوق بشر به‌ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل، کمیساریای عالی حقوق بشر، و سازمان‌های معتبر بین‌المللی درخواست می‌شود که:
بر همکاری با نهادهای هم‌سطح افغان که در داخل افغانستان، منطقه یا در تبعید فعالیت دارند، تأکید نمایند و از طریق حمایت مالی، فنی و ظرفیت‌سازی، نقش آن‌ها را در مستندسازی و حمایت از قربانیان تقویت کنند.
با استخدام و درگیر ساختن مدافعان حقوق بشر افغان در کشورهای همسایه چون ایران، پاکستان، ترکیه، تاجیکستان و دیگر نقاط، امکان بهره‌گیری از دانش محلی، زبان، و ظرفیت مستندسازی منسجم را فراهم سازند. این اقدام نه تنها به حفاظت از مدافعان کمک می‌کند، بلکه فرآیند پاسخگویی و نظارت بر وضعیت حقوق بشر را در محل تقویت می‌نماید. مأموریت‌های میدانی و پروژه‌های مشارکتی با حضور مدافعان حقوق بشر افغان در کشورهایی که موارد بدرفتاری با پناهندگان گزارش شده (از جمله بازداشت، اخراج اجباری، تبعیض و خشونت جنسیتی)، راه‌اندازی گردد تا این موارد به‌صورت مستقل و منظم مستندسازی و گزارش شوند.
نقش نهادهای افغان را به عنوان پل ارتباطی معتبر با جوامع آسیب‌پذیر افغان به رسمیت بشناسند و در سیاست‌گذاری و گزارش‌دهی حقوق بشری، به این نهادها جایگاه و سهم واقعی بدهند.
به کشورها و نهادهای پناهنده‌پذیر:
از تمامی کشورها و نهادهایی که در سیاست‌گذاری امور مهاجرت نقش دارند، خواسته می‌شود که:
در ارزیابی وضعیت افغانستان، تحلیل‌های حقوق بشری را سرآمد کار خود بدانند.
روند بررسی پرونده‌های پناهندگی را برای افغان‌ها تسریع و تسهیل نمایند.
بر بازاسکان، پذیرش تحصیلی، و مسیرهای حمایتی جدید برای افغان‌های در خطر تمرکز کنند.
در پایان، فدراسیون سازمان‌های افغان‌های مقیم اروپا (فارو) تأکید می‌ورزد که مهاجرت میلیونی افغان‌ها، واکنشی انسانی به شرایط غیرانسانی حاکم بر کشور و منطقه است. مسئولیت انسانی و حقوقی ایجاب می‌کند که جهان نه با بی‌تفاوتی، بلکه با اقدام، حمایت و همبستگی به این بحران پاسخ دهد.
فدراسیون فارو آمادهٔ همکاری با تمامی نهادها، شبکه‌ها، و شخصیت‌های متعهد به حقوق بشر و عدالت برای مردم افغانستان می‌باشد.
فدراسیون سازمان‌های افغان‌های مقیم اروپا (فارو) ۲۳ جون ۲۰۲۵
دانلود قطعنامهٔ کنفرانس به زبان دری
Download the conference resolution in Dari (Farsi)